10 vargje kyç mbi drejtësinë

Ky artikull është pjesë e serisë Vargjet kyç të Biblës.

Në dallim nga idhujt (“Ja, ju” Isaia 41:24) dhe kombet që adhurojnë idhujt (“Ja, të gjithë këta” Isaia 41:29), Perëndia e prezanton shërbëtorin e tij si shpresën e vetme për kombet (cituar te Mateu 12:18-21). “Që unë përkrah”, suksesi i shërbëtorit është nga Perëndia. “Që më kënaq shpirtin”, shërbëtori është kënaqësia e Perëndisë, ndryshe nga “neveria” tek Isaia 41:24 (krah. me Mateu 3:17; Luka 9:35). “Frymën time”, fuqia e shërbëtorit, në dallim me “janë erë dhe gjëra pa kurrfarë vlere” tek Isaia 41:29 (krah. me Isaia 11:2; Isaia 61:1). Kjo nënkupton se, raca njerëzore, mahnitet nga strategjitë, zgjidhjet dhe fuqitë e gabuara. “Drejtësinë”, kjo është fjala kyç tek Isaia 42:1-4. Në Bibël, drejtësi do të thotë të përmbushësh detyrimet e përbashkëta, në një mënyrë që përputhet me ligjin moral të Perëndisë. Drejtësia biblike krijon shoqërinë e përsosur njerëzore (krah. Ligji i Përtërirë 10:18; Isaia 1:17; 16:5; 32:1-2; 61:8; Zakaria 7:9). Shërbëtori mesianik është e vetmja shpresë për një botë vërtet të drejtë. Ky Mesi do të sjellë jo vetëm falje dhe shëndet individual frymëror (krah. me Isaia 1:18), por gjithashtu edhe themelimin e drejtësisë së përsosur përgjatë gjithë qeverive tokësore.

Zoti dëshiron format kryesore të dashurisë – drejtësinë (“të zbatosh drejtësinë”), mëshirën (“të duash mëshirën”) dhe besnikërinë (“të ecësh përulësisht”) – si përgjigjja e shprehur e popullit ndaj veprave të tij shpenguese (Mateu 23:23; krah. me Ligji i Përtërirë 10:12-13; 1 i Samuelit 15:22; Isaia 1:11-17; Osea 6:6). Për kuptimin e drejtësisë, shih shënimet tek Isaia 42:1; Jeremia 22:3; Amos 5:7. “Perëndinë tënd”. Plotësimi për “popullin tim” (Mikea 6:3, 5).

Fatkeqësia e katërt: lënia pas dore e gjërave më të rëndësishme të ligjit. “Të dhjetën”, Ligji i Moisiut kërkonte dhënien e së dhjetës të gjithçkaje që dikush prodhonte për punën e vazhdueshme të Zotit, përmes levitëve dhe priftërinjve (p.sh., Levitiku 27:30-31). “Të mendrës, të koprës dhe të barit të gjumit”, farisenjtë ishin kaq të përpiktë në ndjekjen e këtij rregulli saqë paguanin të dhjetën edhe nga të korrat më të vogla të kopshtit. Jezusi nuk thotë që po gabonin në këtë (“këto duhet t’i bëni”), por që duhet t’i bënin të gjitha këto pa i lënë (“të mos i lini”) çështjet më të rëndësishme.

Mbreti, dhe ata që janë me të, nuk duhet ta përdorin fuqinë e tyre për përfitime personale, por duhet të sundojnë me “ndershmëri dhe drejtësi”. “Drejtësi” (hebraisht, ‘mishpat’) do të thotë të marrësh vendime të drejta sipas urdhërimeve të Perëndisë dhe ligjit të tij. “Ndershmëri” (hebraisht, tsedaqah) do të thotë të bësh atë që e drejtë sipas normave dhe standardeve morale të Perëndisë (krah. me 4:2; 9:24). “Çlirojeni”, do të thotë shpëtojeni nga lëndimi. “Të huajit”, një i huaj që është vendosur në Jude. “Jetimit”, qoftë nga vdekja apo nga braktisja; shih shënimet te 5:26; 7:6. “Gruas së ve”, nga vdekja apo nga braktisja. Këto tregojë përgjegjësitë e mbretit ideal mbi popullin e Perëndisë (krah. me 7:6; në kundërshtim me 22:13, 15). Mbreti mesianik do ta plotësojë këtë (23:5; 33:15).

Adhuruesit e vërtetë të Perëndisë do të shfaqin drejtësinë dhe ndershmërinë (krah. me Jakobi 1:26-27). Shih gjithashtu Amos 5:21-24. “E drejta” (hebraisht, ‘mishpat’) është shumë më tepër se paanësi; i referohet të gjithë fushëveprimit së qeverisjes të Perëndisë në këtë botë. Prandaj, të “bësh drejtësi”, përfshin pjesërisht në qeverisje përdorimin e drejtë dhe të ndershëm të fuqisë dhe funksionimin e saktë të një sistemi të drejtë gjyqësor, sidomos për të mbrojtur të dobëtin nga i forti. Nga ana e individëve, “e drejta” përfshin marrëveshjet e ndershme dhe të drejta në biznes, dhe besnikëri në mbajtjen e fjalës, si dhe mospërfitimin nga të varfrit apo nga ata me më pak fuqi apo mbrojtje. “Drejtësia” (hebraisht, ‘tsedaqah’) përfshin bërjen e asaj që është e drejtë në sytë e Perëndisë, sidomos në lidhje me sjelljen ndaj të tjerëve.

Nga perspektiva e Perëndisë, drejtësia (“të drejtën”) do të vijë te të zgjedhurit e tij (krah. me Luka 18:7) “Së shpejti”, nga perspektiva njerëzore, drejtësia patjetër që mund të duket se kërkon shumë kohë. Prandaj populli i Perëndisë duhet të këmbëngulë në lutje, siç këmbënguli e veja derisa mori të drejtën (Luka 18:2-5). “A do të gjejë besim mbi tokë?”, përgjigjja patjetër që është “po”, por Jezusi e paraqet këtë si pyetje, në mënyrë që t’i inkurajojë dishepujt e tij të jenë të vëmendshëm dhe të luten vazhdimisht (krah. me Luka 18:1, 7). Kur të kthehet Jezusi, do të kërkojë ata që luten dhe që e presin atë.

Profeti e nis duke akuzuar popullin se e ka lodhur Zotin me ankesat e tyre cinike: “Kushdo që vepron keq pëlqehet nga ZOTI, i cili kënaqet me të” dhe “Ku është Perëndia i drejtësisë?”. Tani që ishin rikthyer në Tokën e Premtuar dhe tempulli ishte rindërtuar, shumë ishin shqetësuar nga fakti që përmbushja e premtimeve profetike për ripërtëritje, rëndësi ndërkombëtare dhe për pasuri, dukej sikur kishte dështuar (Hagai 2; Zakaria 1:16vp.*; 2:1-13; 8:1-9:17). Përkundrazi, Izraeli po përjetonte vetëm shtypje të vazhdueshme sociale dhe politike si dhe privim ekonomik (Nehemia 1:3; 9:36vp.; Malakia 3:10vp.). Për më tepër, ishte premtuar se Perëndia do të kthehej në Jerusalem dhe në tempullin e tij, i cili do të banohej sërish nga prania e tij e lavdishme (p.sh., Zakaria 1:16vp.; 2:4vp., 10-13; 8:3-8; 9:9-17). Duke qenë se tabernakulli i Moisiut dhe tempulli i Solomonit ishin të mbushur me lavdinë e dukshme të Perëndisë, sapo të përfundonin, e njëjta gjë mbase do të ndodhte me tempullin e rindërtuar (Eksodi 40:34vp.; 1 i Mbretërive 8:10vp.; Ezekieli 43:1-12). Në të vërtetë, Hagai 2:9 premtoi se tempulli i rindërtuar do të mbushej me një lavdi edhe më të madhe se ai i Solomonit. Mirëpo jo vetëm që nuk shijuan një lavdi të tillë, po tempulli, në ditët e Malakias, nuk kishte asnjë shfaqje të dukshme të Perëndisë. Megjithatë nuk do të ishte gjithmonë kështu, sepse Malakia premtoi: “Zoti, që ju kërkoni, do të hyjë në tempullin e vet, engjëlli i besëlidhjes që ju kërkoni me ëndje, ja, do të vijë” (Malakia 3:1). Simeoni dëshmoi të paktën një përmbushje të pjesshme të kësaj profecie kur takoi foshnjën Jezus në tempull, i cili kishte ardhur “për lavdinë e popullit tënd, Izraelit” (Luka 2:32). Dhiata e Re shfaq përmbushje edhe më të mëtejshme, sepse vetëm lavdia e Perëndisë në personin e Jezu Krishtit do të ishte lavdia më e madhe (Luka 2:29-32; Gjoni 1:14; 2 e Korintasve 4:6).

vp* – vargjet pasuese

Efektet e rënies zgjerohen në marrëdhëniet njerëzore (krah. me Zanafilla 4) prandaj, në një botë të rënë, njeriu përjeton padrejtësi dhe “paudhësi” në duart e qenieve të tjera njerëzore. Ajo që e bën këtë realitet të trishtueshëm të tolerueshëm është siguria se “Perëndia do të gjykojë të drejtin dhe të pabesin”, pra, në fund, drejtësia do të vihet në vend.

“Eprorët s’ke pse t’i kesh frikë për vepra të mira, por për të këqijat.” Kjo do të thotë se qeveria civile në përgjithësi është një bekim i madh nga Perëndia, për të cilin duhet të jemi mirënjohës. Pa qeverinë civile do të kishte anarki, një alternativë e tmerrshme në të cilën e keqja është e shfrenuar.

Autoritetet qeverisëse janë shërbëtorë të Perëndisë dhe ushtrojnë zemërimin (“zemërim”) e tij mbi të pabesët dhe e bëjnë këtë “për të mirën tënde”. Edhe pse të krishterët nuk duhet të hakmerren personalisht (Romakëve 12:17-20), është e drejtë që ndëshkimin t’ua dorëzojnë autoriteteve civile, të cilët kanë përgjegjësinë ta ndëshkojnë të keqen. Me shumë mundësi, referenca e shpatës (“shpatën”) bëhet për dënimin me vdekje (krah. me Zanafilla 9:6).

Termat “mbetet” dhe “fronin”, janë vazhdim i idesë së vargut 4, po ashtu edhe shqetësimi për “drejtësi” dhe ndershmërinë (v. 8). Fakti që Perëndia i Izraelit “do ta gjykojë botën” dhe të gjithë “popujt” është një deklaratë e guximshme nëse nuk do të ishte i njëjti Perëndi që ka bërë qiejt dhe tokën dhe gjithçka në to. Veçanërisht në këtë rast, gjykimi është ndëshkues, por kjo nuk duhet të jetë e vërtetë në çdo rast dhe në çdo kohë (krahaso me Isaia 2:4). Gjykimi i Perëndisë përfshin marrjen e hakut për “të shtypurin”, që është populli i Izraelit, i cili shihet si i dobët dhe nevojtar. Ky psalm u zhvillua në rastin kur sunduesit johebrenj kërkuan ta shtupin popullin e Izraelit.