10 vargje kyç mbi udhëheqësinë

Ky artikull është pjesë e serisë Vargjet kyç të Biblës.

Një thirrje e lartë

Drejtuesit duhet të jenë të paqortueshëm, të japin llogari për njerëzit që iu janë besuar. Inkurajohu në lidhje me këtë thirrje të lartë nga fjala e Perëndisë me vargje dhe komente të përshtatura nga Bibla e Studimit ESV.

Davidi doli nga vathët e deleve. Ashtu si Moisiu (Eksodi 3:1), ai mësoi të ishte bari i deleve të vërteta. Idealisht mbreti është bariu i popullit të vet (krahaso me 2 e Samuelit 5:2), kujdeset për ta, i mbron dhe i drejton që të jenë besnikë ndaj besëlidhjes. Davidi bëri më të mirën për të punuar me ndershmëri zemre dhe shkathtësinë e duarve, edhe pse kishte dështimet e veta morale; shumë mbretër të linjës së tij mbretërore nuk ishin kaq të ndershëm dhe të shkathët. Termi “udhëhoqi” u bë i përdorshëm nga drejtuesit në Izrael (priftërinjtë, fisnikët dhe gjykatësit), dhe profeti Ezekiel foli për barinjtë lakmitarë të ditëve të tij (Ezekieli 34). Ai mezi priste kohën e mërgimit, kur Perëndia do të ngrinte “shërbëtorin e tij David” (pra, Mesian) që do të ishte “bariu” i popullit të tij (Ezekieli 34:23–24). Kur Jezusi e quajti veten “bariu i mirë” (Gjoni 10:11, 14), Ai shpalli se ishte trashëgimtari i shumëpritur i Davidit, që do ta drejtonte popullin përsosmërisht.

Roli i këshilltarëve është të ndihmojë personin të marrë vendime të mençura (krahaso me Fjalët e Urta 15:22; 24:6). Ndërsa kjo gjë është e rëndësishme për ata që udhëheqin njerëz, Fjalët e Urta theksojnë gjithashtu aplikimin e gjerë që ato kanë për vendimet që njerëzit marrin në çdo lloj situate—krahaso me Fjalët e Urta 11:5 dhe me përshkrimin që bën kontrastin me të pabesin që bie “për shkak të paudhësisë së tij”.

Një shërbëtor ishte një punëtor i punësuar për mirëmbajtjen e shtëpisë së pronarit, ndërsa një skllav ishte dikush që detyrohej të shërbente. Këto ishin dy prej pozicioneve më të ulëta në shoqërinë judaike, megjithatë Jezusi e ruan statusin e tyre në komunitetin e dishepujve duke treguar superioritet dhe madhështi.

Vetë Jezusi është shembulli më i lartë i shërbëtorit. Jezusi jep jetën e Tij si shpengim i shumë vetëve (greqisht lutron, çmimi i lëshimit, term shpesh i përdorur për paratë që paguhen për të çliruar skllevërit). “Për” (greqisht anti) do të thotë “në vend të” dhe përfaqëson idenë e shkëmbimit dhe zëvendësimit të jetës së Jezusit në kryq për të gjithë ata që e pranojnë pagesën e Tij për mëkatet e tyre (shih shënimet tek 1 e Pjetrit 2:24; 1 e Pjetrit 3:18).

Administruesi besnik dhe i mençur është ai që kujdeset me besnikëri dhe drejtësi për ata që janë nën përgjegjësinë e tij, duke i dhënë secilit pjesën e vet… në kohën e duhur. Kur pronari të kthehet, administruesi besnik do të shpërblehet—një përshkrim metaforik i shpërblimeve që do t’u jepen besimtarëve besnikë kur Krishti të kthehet. Administruesi besnik krahasohet me shërbëtorin jobesnik që rreh shërbëtorët dhe dehet. Megjithatë, për çudinë e shërbëtorit jobesnik, pronari do të kthehet në një moment që ai nuk e pret (Luka 12:46), duke marrë kështu një gjykim të ashpër dhe të menjëhershëm: do ta copëtojë (krahaso me Jeremia 34:18) dhe do ta vendosë me të pabesët—një referencë metaforike për ndëshkimin që e pret jobesimtarin në kthimin e Krishtit. Përshkrimi i mëvonshëm (krahaso me Luka 13:27–28 dhe sidomos vargun paralel te Mateu 24:51) tregon gjykim të përjetshëm dhe ndarje nga Perëndia (krahaso me Luka 8:13). “Do t’i kërkohet shumë”. Njerëzit të cilëve Perëndia u ka besuar shumë aftësi dhe përgjegjësi do të përballen me një standard më të lartë në ditën e fundit (krahaso me shënimet te Mateu 25:29; Marku 4:24, 25).

Dishepujt do të kuptonin plotësisht vetëm pas kryqit, edhe pse e në këto çaste kuptojnë pjesërisht përulësinë e mrekullueshme të Jezusit, që shërben si model për të gjithë dishepujt e Tij.

Larja e këmbëve vazhdon si një ceremoni e rregullt në një sërë denominacionesh moderne, të cilët i binden në kuptimin e parë urdhërimit të Jezusit: “edhe ju duhet t’i lani këmbët njëri-tjetrit.” Të tjerë besojnë se gjuha është e figurshme, duke nënkuptuar rëndësinë e të shërbyerit njëri-tjetrit, dhe se ky veprim specifik në fakt, nuk kërkohet.

“Tregoni kujdes, pra, për veten tuaj.” Drejtuesit shpirtërorë duhet së pari të ruajnë pastërtinë e tyre morale dhe shpirtërore. Pjesa e fundit e këtij vargu i referohet gjakut të Krishtit që u derdh përmes vdekjes së Tij shlyese në kryq (krahaso me Romakëve 3:25; 5:9; Efesianëve 1:7; etj.). Referenca ndaj Perëndisë në pjesën e parë të vargut (“kishën e Perëndisë”) me shumë mundësi është referencë për Krishtin si kreu i kishës dhe si “Perëndia Bir,” personi i dytë i trinisë. Nga ana tjetër, nëse është referuar Perëndia Atë në shprehjen “kishën e Perëndisë,” atëherë shprehja “me gjakun e tij” i referohet gjakut të vetë Perëndisë, që është, “vetë Biri i Perëndisë” (që do të ishte një alternativë tjetër e leximit në greqisht).

Diversiteti dhe uniteti i kishës ilustrohet duke u krahasuar me trupin njerëzor. Ashtu si trupi i njeriut përbëhet nga shumë pjesë (pjesët e trupit, gjymtyrët), po ashtu kisha bashkohet, edhe pse përbëhet nga shumë anëtarë. Në lidhje me temën e kishës si trupi i Krishtit, shih gjithashtu 1 e Korintasve 12 dhe Efesianëve 4:4, 12–16.

Varieteti i trupit është i dukshëm në larminë e dhuntive, që Perëndia i ka dhënë kishës. Në lidhje me dhuntinë e profecisë shih shënimet te Veprat 21:4; 21:10–11; 1 e Korintasve 12:10; Efesianëve 2:20; 1 e Thesalonikasve 5:20–21; dhe shënime të tjera te 1 e Korintasve 12–14. Pali i udhëzon profetët të flasin vetëm kur besojnë ose janë të sigurtë se Fryma e Shenjtë po u shfaq vërtetë diçka, dhe jo ta tejkalojnë besimin që Perëndia iu ka dhënë, duke u përpjekur të bien në sy.

Të krishterët duhet t’i përqendrojnë energjitë e tyre te dhuntitë që Perëndia iu ka dhënë, si në shërbimin ndaj të tjerëve, në mësimin e fjalës së Perëndisë me durim ose në inkurajimin dhe nxitjen e njerëzve në gjërat e Perëndisë. Për këtë Pali ndan veç tri qëndrime të nevojshme për praktikimin e këtyre dhuntive të veçanta: (1) ata që kanë dhunti ndihmën financiare nuk duhet të japin me gjysëm mendje por me bujari; (2) ata që drejtojnë, shpesh nuk kanë dikë, të cilit mund t’i japin llogari, e kështu mund të bien pre e përtacisë; (3) ata që tregojnë mëshirë ndaj të lënduarve nuk duhet të lodhen, por të vazhdojnë shërbesën me gëzim.

Krishti u jep dhunti të veçanta dhe specifike njerëzve në kishë, misioni parësor i të cilëve është t’i shërbejnë fjalës së Perëndisë (Efesianëve 4:12). Në lidhje me profetët, pikëpamjet e ndryshme në lidhje me natyrën e dhuntisë së profecisë në Besëlidhjen e Re ndikojnë në të kuptuarit e këtij vargu. Duke qenë se struktura e greqishtes këtu është ndryshe nga Efesianëve 2:20 dhe Efesianëve 3:5, disa e shohin këtë varg më shumë si një tjetër referencë të dhuntisë së profecisë në kishën e Besëlidhjes së Re, sesa si referencë për profetët “themelues” që përmenden tek Efesianëve 2:20 dhe Efesianëve 3:5. Nga fjala greke për “ungjillin” (euangelion), fjala ungjillor nënkupton njerëz si Filipi dhe Timoteu që e shpallën ungjillin (Veprat 21:8; 2 e Timoteut 4:5). Barinj (ose “pastorë” [sipas shënimeve të ESV]), në Besëlidhjen e Vjetër këta janë mbretër dhe gjykatës (2 e Samuelit 5:2; 7:7). Në Besëlidhjen e Re, pleqtë “kullosin” duke u kujdesur dhe ushqyer kishën (Veprat 20:28; 1 e Pjetrit 5:1–2). Ka paqartësi nëse “barinj dhe mësues” i referohet dy roleve apo funksioneve të ndryshme në shërbesë (krahaso me shënimet e ESV), apo nëse kjo referencë është vetëm për një rol në shërbesë si “bari-mësues” (krahaso me shënimet e ESV), duke qenë se Pali përdor një tjetër lidhëz në fund të listës, duke i bashkuar këta dy emra më tepër se të tjerët në listë. Nëse “mësuesit” janë një grup më vete, ata mund të kuptohen si një degëzim i barinjve (mbikqyrës, pleq) që janë përgjegjës për të dhënë udhëzimet nga fjala e Perëndisë (krahaso me 1 e Timoteut 5:17).

Drejtuesit e kishës, që kanë dhunti të ndryshme (Efesianëve 4:11), duhet të pajisin të shenjtët (të gjithë të krishterët) që ata të bëjnë punën e shërbesës. Të gjithë të krishterët kanë dhunti shpirtërore që duhet të përdoren për t’i shërbyer njëri-tjetrit (1 e Korintasve 12:7, 11; 1 e Pjetrit 4:10).

Mësuesit ishin shumë të rëndësishëm në kishën e hershme (Veprat 2:42; Romakëve 12:7; 1 e Korintasve 12:28; Efesianëve 4:11), dhe ata që ishin ambiciozë e kërkonin statusin e mësuesit për arsyet e gabuara. Megjithatë, sa më e madhe përgjegjësia, aq më të mëdha pritshmëritë nga Perëndia (Luka 12:48; Hebrenjve 13:7), dhe mësuesit do të gjykohen më imtësisht (pra, “gjykim më të ashpër”), duke qenë se japin llogari për më shumë gjëra.

Jemi vazhdimisht të tunduar për të qenë si kundërshtarët e Palit te Filipianëve 1:17 që vepronin në frymë egoiste, duke kërkuar vetëm interesat e veta. Një mendjemadhësi e tillë (pra “mburrje”) kundërshtohet duke i çmuar të tjerët më shumë se veten. Pali vë në dukje se të gjithë njerëzit kanë tendencën të kërkojnë interesat e veta. Çelësi është që të njëjtin nivel shqetësimi ta aplikojmë për interesat e të tjerëve. Një dashuri e tillë radikale është e rrallë, prandaj Pali e shfaq realitetin e saj suprem në jetën e Krishtit (Filipianëve 2:5–11).