Aventura e Jonës është një prej historive më të mirënjohura të Shkrimit të Shenjtë. Pyetni çdo fëmijë në kishë se për çfarë flet kjo histori dhe do t’ju përgjigjen bindshëm për të. Kjo ka më pak gjasë të ndodhë nëse i pyesim rreth ndonjë profeti tjetër të vogël, sikurse Habakuku. Mirëpo, edhe pse të gjithë e njohin këtë libër, nuk është e thënë që të gjithë e kuptojnë atë si duhet. Profeti kokëfortë dhe peshku i madh nuk janë gjëja më e rëndësishme e librit. Përkundrazi, libri, i cili mbyllet me një pikëpyetje, na nxit që ta shqyrtojmë si duhet kuptimin e jetës sonë në dritën e lavdisë dhe të hirit të Perëndisë.
1. Jona mund të na ndihmojë që ta ndjekim në mënyrë të bindur Perëndinë.
Jona na ofron një seminar se si të mos i përgjigjemi Perëndisë, të cilit duhet t’i bindemi. Libri na zbulon se Zoti është sovran. Ai nuk sugjeron; Ai urdhëron. Madje edhe detarët paganë e pranojnë plotfuqishmërinë e Perëndisë, duke thënë: “Ti, o ZOT, ke bërë si ke dashur” (Jona 1:14). Perëndia vepron në mënyrë vendimtare. “ZOTI shpërtheu një erë të fortë në det” (Jona 1:4). “ZOTI kishte përgatitur një peshk të madh” (Jona 2:1). Pra, e gjithë kjo histori është nën kontrollin absolut të Perëndisë.
Urdhrat e Perëndisë janë të qartë. Udhëzimet e Tij të thjeshta duket sikur i drejtohen një fëmije: “Çohu”, “Shko” dhe “Prediko”. Jona nuk e shkeli urdhrin, sepse i mungonte informacioni, apo se ndihej sikur po e ngutnin, apo se ishte nën trysninë e ndikimeve të jashtme. Ai thjesht nuk donte të bindej, dhe mosbindja e tij shkaktoi një fatkeqësi. Edhe ne kur rebelohemi me dashje, e refuzojmë bekimin e Perëndisë dhe sjellim mbi vete disiplinën e Tij të ashpër.
Mirëpo, nëse bindja është një provë e besimit të vërtetë, nënshtrimi rrjedh prej një zemre në dashuri me Perëndinë. Jona mburrej me kredencialet e tij fetare dhe pretendonte se kishte një teologji të përsosur, por ai e hiperbolizoi frikën që kishte nga Perëndia (Jona 1:9). Në zemrën e tij dhe përmes veprimeve të veta ai po arratisej “larg pranisë së ZOTIT” (Jona 1:3, 10). Jona ishte i sëmurë frymërisht. Siç duket që te lutja e tij brenda peshkut të madh, në dukje e përshpirtshme, por vetëlavdëruese, e deri te hedhja e vicklave në fund të librit, Jonës i duhej i njëjti ndryshim zemre që karakterizoi zgjimin frymëror të Ninives.
Bindja e erës, dallgëve, bimëve, kafshëve dhe madje edhe e njerëzve paganë dallon si nata me ditën nga kokëfortësia e profetit të vetëkënaqur. Qoftë ai një paralajmërim për ne.
2. Jona është një manual misionesh.
Kjo gjë mund të jetë ose e dukshme ose e habitshme. Qartazi, Jona flet për misionin e Perëndisë. Pikërisht për shkak të mëshirës së Vet për të humburit Perëndia e dërgoi Jonën që t’i paralajmëronte banorët e Ninives për zemërimin e Tij që po vinte (Jona 4:2, 11). Mirëpo, duket se Perëndia kishte zgjedhur misionarin e gabuar! Thuajse asgjë rreth Jonës nuk na duket shembullore në këtë histori, mirëpo, ky duhet të ketë qenë thelbi i saj. Refuzimi misionar i Jonës duhet t’i ketë turpëruar lexuesit e këtij libri, për shkak se “drita e kombeve” pothuajse nuk dukej fare (Isaia 49:6). Ata mes nesh që kanë përfituar prej mëshirës së Perëndisë, duhet të jenë të etur që ta ndajnë me botën mesazhin e një Perëndie mëshirues.
Edhe më i rëndësishëm është fakti që dështimi i Jonës demonstron se nuk është Jona heroi i misionit, por Vetë Perëndia. Ungjillëzimi ngurrues i Jonës e përgatiti Izraelin që të priste një profet më të madh, i cili do t’i kërkonte dhe do t’i shpëtonte të humburit plot dëshirë (Luka 19:10). Vetëm Krishti mund ta përmbushë premtimin madhështor të Perëndisë për t’i bekuar “të gjitha familjet e dheut” (Zanafilla 12:3). Zgjimi frymëror i Ninives parathoshte Rrëshajët dhe shkatërrimin e zgjedhës së Satanit mbi kombet. Për shkak të dhuratës së papërshkrueshme të Perëndisë, që është Jezu Krishti, një ditë “dhjetëra mijëra dhjetëra mijërash e mijëra mijërash” të shpenguarish do të këndojnë lavde duke ngritur në qiell Qengjin që u ther (Zbulesa 5:11-12). Vërtet, “shpëtimi i përket ZOTIT” (Jona 2:10).
Jona zbulon zemrën e dashur të Perëndisë ndaj njerëzve të humbur. Profeti e bën këtë jo prej virtytit të tij, por si një shembull i Krishtit. Kushtojini vëmendje Jonës, jo për shkak se është një model perëndishmërie, por për shkak se edhe ne, ashtu si profeti, kemi nevojë për Krishtin e reflektuar prej tij.
3. Jona ka të bëjë me Jezusin.
Kur kritikët i kërkuan Jezusit që të jepte një shenjë për të provuar identitetin e pretenduar, Ai iu përgjigj brezit të Vet me shenjën e Jonës (Mateu 12:39). Jezusi e interpretoi pikën thelbësore të historisë së Jonës si një tablo të vdekjes dhe ringjalljes së Tij. Jona vdiq në mënyrë simbolike, sepse detarët besuan se po e vrisnin duke e hedhur në det (Jona 1:14). Ai nuk duhet t’i kishte mbijetuar “furtunës së madhe në det”, e cila rrezikonte “ta shkallmonte” anijen, apo qëndrimit treditor në barkun e peshkut (Jona 1:4). Peshku ishte varri ujor i Jonës, ndërsa vjellja në breg simbolizonte jetën e tij të re. Jona i vjetër — ai që i urrente johebrenjtë dhe lakmonte rehatinë egoiste — simbolizonte “njeriun e vjetër” (Efesianëve 4:22). Jona i ri, ndonëse ende tej mase i papërsosur, në një mënyrë të papërpunuar simbolizon “njeriun e ri” (Efesianëve 4:23-24). Jezusi po ashtu do të vdiste dhe do të ringjallej. Bashkimi me Të është e vetmja mënyrë për t’u bërë krijesa të reja dhe për të hyrë në shpërblimin e Perëndisë (Romakëve 6:8).
Vdekja dhe ringjallja simbolike e Jonës po ashtu e vërtetonin mesazhin e pendimit drejtuar niniveasve. Nuk kemi asnjë shfajësim nëse nuk i përgjigjemi ungjillit të Jezusit: “Njerëzit e Ninives do të ringjallen në gjyq bashkë me këtë brez dhe do ta dënojnë, sepse ata u penduan si përgjigje ndaj predikimit të Jonait” (Luka 11:32, BiblaPRO).
Jona ka të bëjë me Jezusin (Luka 24:44-47). Vetëm në Krishtin gjejmë bindjen e nevojshme për të qëndruar përpara Perëndisë dhe ndihmën për të filluar ecjen tonë të perëndishme. Në Të përjetojmë mëshirën e Perëndisë, e cila është e vetmja që mund të na nxisë që të mëshirojmë të tjerët.
Botuar me leje: https://learn.ligonier.org/articles/3-things-jonah
Përktheu: Elton Tahirllari | Redaktoi: Vilma Dina