10 vargje kyç mbi faljen

Ky artikull është pjesë e serisë Vargjet kyç të Biblës.

Pendohu dhe beso

Bibla jep këshilla specifike se çfarë duhet të bëjmë kur pranojmë mëkatin tonë dhe kemi nevojë për shpëtim: shko te Zoti dhe kërko falje. U inkurajofsh nga Fjala e Perëndisë me këto vargje dhe komente të përshtatura nga Bibla e Studimit ESV.

Moisiu këtu lutet njësoj si pas ndërtimit të viçit të artë (Eksodi 32), duke vepruar si ndërmjetës i besëlidhjes, siç ndodh shpesh gjatë Pentatukut (Numrat 12:3-4). Ai vë në dukje se, nëse Perëndia do të përmbushte paralajmërimin e Tij për asgjësimin e Izraelit, kombet do të thoshin se ZOTI nuk ishte në gjendje ta sillte këtë popull në tokën e premtuar (Eksodi 32:12). Ai i kujton Perëndisë që i kishte premtuar Abrahamit se pasardhësit e tij do të trashëgonin tokën (Eksodi 32:13), dhe së fundi citon përshkrimin e vetë Perëndisë për karakterin e Tij, për t’i provuar se Ai duhet të falë (Eksodi 34:6-7; Numrat 14:18-19).

Termat mëkate, faje (v. 10) dhe shkelje (v. 12) janë ato që Perëndia fal tek Eksodi 34:7. Njësoj si mirësia e tij (Psalmi 103:11) dhe tregimi i mëshirës (v.13; kjo fjalë lidhet me fjalën i mëshirshëm në v. 8), tregojnë se ky është një zbatim i Eksodit 34:6-7.

Psalmi nis me një apel për falje ndaj Perëndisë. Termat mëshirë dhe mirësi, ashtu si shkelje, faje, dhe mëkat, të gjitha na rikujtojnë shpalljen që Perëndia i bën vetë emrit të Tij (Eksodi 34:6-7), duke u përqendruar në hirin dhe mirësinë e Tij. Përgjërimi për mëshirë është i përulur në këtë psalm, bazohet plotësisht në mëshirën e Perëndisë, ku këngëtari pranon me sinqeritet se nuk e meriton atë. Termat laj (Eksodi 19:10) dhe pastroj (Numrat 19:19) vijnë nga një sistem ceremonial, në të cilin ato i referohen riteve që i mundësojnë një personi të shkojë i sigurt në prezencën e Perëndisë. Psalmi i referohet gjendjes së brendshme që synon ceremonia.

“Na i fal fajet tona” (kërkesa e pestë në lutje) nuk do të thotë se çdo ditë besimtarët duhet të kërkojnë të bëhen të drejtë, duke qenë se besimtarët u bënë të drejtë në përjetësi që nga çasti i parë i besimit shpëtues (Romakëve 5:1, 9; 8:1; 10:10). Në fakt, kjo është një lutje për restaurim të miqësisë me Perëndinë, kur kjo pengohet nga mëkati (krahaso me Efesianëve 4:30). Ata që kanë marrë këtë falje janë kaq të prekur nga mirënjohja ndaj Perëndisë, saqë me të njëjtën dëshirë falin edhe ata që janë borxhli ndaj tyre.

Kjo nuk nënkupton se njerëzit mund të shpëtohen pa besuar në Krishtin si Shpëtimtar, sepse  nevoja për të besuar nënkuptohet si në urdhërimin për t’u “penduar”, ashtu dhe në urdhërimin për t’u “ pagëzuar në emër të Jezu Krishtit për faljen e mëkateve”. Gatishmëria për t’iu nënshtruar pagëzimit është një shprehje e jashtme e besimit të brendshëm në Krishtin (1 e Pjetrit 3:21). Ungjilli mund të përmblidhet në mënyra të ndryshme. Ndonjëherë përmendet vetëm besimi si e vetmja gjë e nevojshme për shpëtim (shiko Gjoni 3:16; Veprat 16:31; Romakëve 10:9; Efesianëve 2:8-9), herë të tjera vetëm pendimi (Luka 24:47; Veprat 3:19; 5:31; 17:30; 2 e Korintasve 7:10), dhe në disa raste përmenden së bashku (Veprat 20:21). Besimi i vërtetë gjithmonë përmban pendim dhe anasjellas. Pendimi është ndryshimi në mënyrën e të menduarit që mundëson besimin në Perëndinë (d.m.th. të kesh besim). Dhurata e Frymës së Shenjtë nuk nënkupton një “dhunti” specifike shpirtërore si ato që përmenden te 1 e Korintasve 12-14, por është dhurata e vetë Frymës që vjen të banojë brenda besimtarit.

Të krishterët duhet të rrëfejnë mëkatet (e tyre), fillimisht për të marrë shpëtimin dhe pastaj për të ruajtur marrëdhënien me Zotin dhe me njëri-tjetrin (v.3). Perëndia është “i ngadaltë në zemërim dhe i madh në mëshirë; ai fal padrejtësinë dhe mëkatin” (Numrat 14:18). Prapëseprapë, Gjoni e bën të qartë (1 e Gjonit 3:6, 9) se mëkati i vazhdueshëm pa u penduar nuk është shenja e një të krishteri. Zoti “nuk lë pa ndëshkuar fajtorin” (Numrat 14:18).

Në ligjin e Moisiut, pastrimi i parë i njerëzve të Perëndisë dhe shenjtërores së Tij kërkonte gjakun e sakrificës (v. 18-21) dhe këto sakrifica kërkoheshin në ligj për njerëzit e Perëndisë (p.sh. v. 7; 10:1-4). Arsyeja është sepse mëkati ka nevojë për sakrificën e gjakut shlyes (Levitiku 17:11). Sakrificat e Dhiatës së Vjetër u dhanë nga Perëndia si lloje të sakrificës së Krishtit, që do të ishte më e madhe dhe më e përsosur.

Termat “shkelje”, “falur”, “mëkat” dhe “faje” janë jehona e Eksodit 34:6-7, ku gjejmë shprehjen thelbësore të mirësisë dhe mëshirës së Perëndisë kundrejt atyre që janë në besëlidhje me Të. Askush nuk duhet ta detyrojë Perëndinë të tregojë mëshirë. Në fakt, besnikët i rrëfejnë mëkatet e tyre, sepse besojnë se Ai është i mëshirshëm. Vër re si shfaqen disa fjalë në modelin e pasqyrës, duke lidhur të pestë vargjet së bashku: “falur...mbuluar (Psalmi 32:1)...fsheha...ke falur...(v.5).” Ka një ndryshim në këtë lloj mbulimi: kur Perëndia “mbulon” mëkatin, në hirin e Tij, Ai e zhduk (Psalmi 85:2); kur njeriu “mbulon” mëkatin e tij, ai po e fsheh në mënyrë mëkatare (Fjalët e Urta 28:13).

Këto vargje mbështesin temën që vetëm të falurit janë vërtet të lumtur. Ato rrëfejnë për kohën kur ndërsa po heshtja, pra, kur këngëtari nuk pranoi të rrëfente mëkatet e tij për të marrë falje nga Perëndia për to. Humbja e fuqive në vargjet 3-4 është në fakt mëshirë; është dora e Perëndisë... që peshon mbi besnikët e Tij, për t’i sjellë në pikën e rrëfimit. Kur arriti në këtë pikë, këngëtari kuptoi mëkatin e tij, dhe Perëndia e fali paudhësinë e mëkatit të tij. Kjo e sjell psalmin edhe njëherë në vargun e parë, ku këngëtari ka mësuar sa i lumtur është ai, të cilit i janë falur mëkatet.

Në judaizëm, tri të falura mjaftonin për të treguar një shpirt falës (bazuar te Jobi 33:29, 30; Amosi 1:3; 2:6), megjithatë (me shtatë), Pjetri mendon se po tregohej bujar. Megjithatë, dishepujt e Jezusit duhet të falin pa mbajtur llogari (shtatëdhjetë herë shtatë). Ndoshta kjo jehon dhe përmbys mburrjen e hakmarrjes së Lamekut te Zanafilla 4:24.

Jezusi përmbush mësimet e Tij për të dashur armiqtë (shiko Luka 6:35) dhe thekson faktin se vdekja e Tij po mundësonte themelin mbi të cilin ata që e kryqëzuan mund të merrnin falje (Isaia 53:12). Kështu Jezusi jep një shembull për të gjithë besimtarët që e ndjekin (shiko Veprat 7:60; 1 e Pjetrit 2:21-24). “Nuk dinë se ç’bëjnë” nuk heq as përgjegjësinë e judenjve as të romakëve për vdekjen e Jezusit, por tregon se ata nuk e kuptonin plotësisht të keqen e tmerrshme që po kryenin në kryqëzimin e “Të Shenjtit, Të Drejtit” (Veprat 3:14) që ishte edhe Mesia i vërtetë edhe Biri i Perëndisë.