10 vargje kyç mbi të qenët të lumtur

Ky artikull është pjesë e serisë Vargjet kyç të Biblës.

“Lum.” Më shumë se thjesht një ndjenjë e përkohshme e lumturisë, e cila varet nga rrethanat, kjo është një gjendje mirëqenieje në marrëdhënie me Perëndinë, e cila u përket atyre që i përgjigjen shërbesës së Jezusit. “Skamësit në frymë” janë ata që e kuptojnë se kanë nevojë për ndihmën e Perëndisë. “E tyre është mbretëria e qiejve.”  I përket atyre që e rrëfejnë korruptimin e tyre frymëror.

Lumturitë fillojnë me “Lum ata…”. Quhen “lumturitë” nga latinishtja “beatus” “të bekuar, të lumtur”. Këto deklarata të shkurtra përmbledhin thelbin e Predikimit në Mal.

“Lum.” Personi vërtet i lumtur është i lumtur për shkak se Perëndia e mbush atë me favor. Jezusi përdor ekuivalentin në greqisht te Mateu 5:3-11; krahaso gjithashtu me Jakobi 1:12. Përkthimi latin “beatus”, është burimi i fjalës “lumturitë”. “Njeriu.” Një individ specifik, i perëndishëm (hebr. “ha’ish”, “njeriu”), mbahet si shembull për t’u ndjekur nga të tjerët. Mësimi i tillë, duke përdorur një shembull konkret, është i zakonshëm në librat e urtësisë së Dhiatës së Vjetër. “Të pabesëve… mëkatarëve…tallësit.” Këta janë njerëz, madje edhe brenda Izraelit, të cilët nuk pranojnë të jetojnë sipas besëlidhjes; personi i perëndishëm nuk pranon të ndjekë orientimin moral të stilit të jetesës së këtyre njerëzve. Disa kanë parë nivele në rritje të natyrës mëkatare në lidhje me “të pabesët-mëkatarët-tallësit”, bashkë me besnikërinë në rritje te metaforat “ecën-ndalet-ulet”; megjithatë, ka gjasa që këtu, termat “i pabesë” dhe “mëkatar” janë ekuivalente, ndërsa “tallësi” është më i dhënë ndaj së keqes.

Krahasimi i Burimeve të Vlerave. Personi vërtet i lumtur e udhëheq jetën nga udhëzimet e Perëndisë dhe jo nga këshillat e atyre që i refuzojnë ato.

Pavarësisht përsëritjes që ndodh në botën natyrore (Predikuesi 1:4-11), Predikuesi e sheh që Perëndia “e ka bërë të bukur çdo gjë në kohën e vet”. Problemi është se Perëndia ka vendosur gjithashtu përjetësinë (që do të thotë një ndjesi se jeta vazhdon përtej ekzistencës së tanishme) në zemrën e njeriut, pa i dhënë mundësinë asnjë njeriu të zbulojë veprën që Perëndia ka bërë nga fillimi deri në fund. Folja “zbulon” ose “të zbulojë” (hebraisht “matsa’”), në këtë varg, por edhe në vende të tjera në libër, ka idenë e “zbuloj, kuptoj përmes studimit” (Predikuesi 7:14; Pred. 7:24; Pred. 7:26;Pred. 7:27; Pred 7:28; Pred 7:29; Pred 8:17). Kështu Predikuesi kupton se, edhe dëshira e tij për të kuptuar jetën, edhe limitet e aftësive të tij për ta bërë këtë, janë caktuar nga Perëndia.

Në vend që njeriu të hidhërohet për ato që Perëndia nuk u ka dhënë qenieve njerëzore (pra, aftësinë për ta kuptuar të plotë realitetin), ai duhet të shijojë dhuratat që Perëndia i ka dhënë.

“Gëzohuni.” Gëzimi që kërkon Pali, nuk është lumturi që varet nga rrethanat, por kënaqësi e thellë që gjendet në Zotin, bazuar në besimin te Perëndia i gjallë e sovran, që është gjithmonë i gjendshëm edhe në kohë të vështira.

Këto fjalë të urta përqendrohen te “zemra”. “Të lumtur fytyrën” tregon një qëndrim pozitiv ndaj jetës; kjo vjen kur personi i brendshëm është i shëndetshëm (Fjalët e Urta 15:13a). Një person i tillë ka festë përherë (Fjalët e Urta 15:15b). Por rrethanat, qofshin të brendshme (Fjalët e Urta 15:13b), apo të jashtme (Fjalët e Urta 15:15a), mund t’i vjedhin qetësinë njeriut. Çelësi i të fituarit të një zemre të gëzuar është te Fjalët e Urta 15:14; kërko “njohuri”.

Gëzim në sprova. Sprovat kanë për qëllim të prodhojnë pjekuri frymërore dhe për këtë arsye, duhen parë si gëzim.

Sprovat janë “teste” që sfidojnë besimin (Jakobi 1:2-5). Kur ndodhin sprovat, njeriu duhet t’i quajë “gëzim të madh” – kjo nuk do të thotë thjesht një lumturi e përkohshme sipas kësaj bote, por “gëzim të plotë” frymëror, i përhershëm në Zotin, i cili është sovran mbi gjithçka, përfshirë edhe mbi sprovat.

“Sprova e besimit tuaj” përcakton kuptimin e sprovave për të krishterin: ashtu si Jezusi u “sprovua” në shkretëtirë (Mateu 4:1-13), ashtu sprovohen edhe besimtarët. Fjala greqisht “dokimion” (“sprovë”) ka konotacion pozitiv, një provë që ka për qëllim ta bëjë besimin e dikujt “të vërtetë” (krah. me 1 e Pjetrit 1:7). Rezultati është durimi, një jetë me qëndrueshmëri besnike midis problemeve dhe vuajtjeve.

“Të dashur” shënon fillimin e pjesës së re të letrës (1 e Pjetrit 2:11). Vuajtja është normë për të krishterët, jo përjashtim surprizues. Të vuash si i krishterë është një thirrje për t’u gëzuar si dishepull i Krishtit, dhe një gëzim i tillë është vetëm një parathënie e gëzimit që do të vijë në kthimin e Krishtit (“në zbulesën e lavdisë së tij”).

“Dëshirat e zemrës sate.” Disa mendojnë se “dëshirat” i referohen ndjenjës së dëshirës, p.sh., “Perëndia do ta formojë zemrën tënde në atë mënyrë që të dëshirojë gjërat e duhura”; por kuptimi në fakt është: “ai do të të japë atë që dëshiron zemra jote.” Mund të themi me siguri se ata që përqafojnë këshillën e këtij psalmi, duke qenë se e gjejnë “kënaqësinë” e tyre “në ZOTIN”, do të dëshirojnë gjërat e duhura në zemrat e tyre (Psalmi 37:16, 31).

Bindja nuk duhet lidhur me angarinë; ajo lidhet plotësisht me “gëzimin”. Profetët e Dhiatës së Vjetër kanë parashikuar një periudhë gëzimi të madh të kohëve të fundit (p.sh., Isaia 25:9; Isaia 35:10; Isaia 51:3; Isaia 61:10; Sofonia 3:14-17; Zakaria 9:9). Perëndia kërcënoi me gjykim, në rast se populli i tij nuk do t’i shërbente “me gëzim dhe hare në zemër” (Ligji i Përtërirë 28:47-48). “Që gëzimi im të qëndrojë në ju.” Ashtu si Jezusi kishte gëzim të madh kur i bindej Atit të tij edhe midis kundërshtimeve, po ashtu të krishterët do të kenë gëzim në bindje.

“Të drejtësuar, pra.” Kapitulli 5 fillon me një pohim kumbues të qëndrimit objektiv ligjor të të krishterit – që i krishteri, përmes besimit në Krishtin, është drejtësuar dhe është deklaruar i drejtë nga Perëndia, njëherë e përgjithmonë. Rezultati i kësaj është që i krishteri nuk jeton më nën frikën e gjykimit dhe zemërimit të Perëndisë, por ka “paqe me Perëndinë”, që nuk është thjesht një ndjenjë subjektive, por një realitet objektiv.

“Hir në të cilin qëndrojmë” i referohet pozicionit të sigurt të qëndrimit të besimtarit (si një bekim i drejtësimit), dhe “shpresën e lavdisë së Perëndisë” i referohet premtimit se të krishterët do të përlëvdohen dhe do të përsosen në ditën e fundit – një shpresë që rezulton në gëzim.