NGA BRIAN HANSON
Edhe pse krejtësisht i anashkaluar në historinë e kishës, Tomas Bekoni ishte një autor broshurash të panumërta, librash shumë të shitur dhe një klerik i perëndishëm gjatë Reformimit në Anglinë e shek. XVI. Bekoni jetoi gjatë sundimit të trazuar të dinastisë Tudor dhe shërbeu nën drejtimin e kryepeshkopit të Kentërbërit, Tomas Krenmërit, duke qenë autori i rreth pesëdhjetë trakteve me ribotime të panumërta, të cilat vazhduan të shtypeshin edhe shtatë dekada pas vdekjes së tij.
Shkrimet e tij mbi perëndishmërinë janë të vlefshme dhe të dobishme për të gjithë të krishterët, në mënyrë të veçantë për ata që priren ta ndajnë jetën e tyre në dy gjysma: në njërën që është “e shenjtë” dhe në tjetrën që është “laike”. Bekoni thekson se një dallim i tillë nuk ekziston, duke i nxitur të krishterët e kohës së vet që të vazhdojnë procesin e shenjtërimit në mes të rutinës së jetës së përditshme.
Pastor në fshehtësi
Bekoni lindi në Thetford të Norfolkut rreth vitit 1512 dhe ndoqi studimet në Kolegjin e Shën Gjonit në Kembrixh. Këtu u prek thellë dhe sipas të gjitha gjasave u kthye në besim tek ndiqte mësimet e ndikuara prej luteranizmit të një prej profesorëve të tij, Hju Latimerit (Hugh Latimer). Pas diplomimit të tij në teologji, Bekoni u caktua në dy ofiqe klerikale në jug të Anglisë, por pas shpalljes së Gjashtë Dekreteve (Six Articles) në vitin 1539, Henri VIII i vuri në shënjestër ungjillorët duke i akuzuar për mosbindje dhe për “herezi”. Si rezultat, Bekoni u arrestua në vitin 1541 për “doktrinën e tij të ligë e të rreme”.
Pas lirimit nga burgu, Bekoni jetoi në pyjet e Kentit, nën mbrojtjen dhe përkujdesjen e disa burrave ungjillorë, të cilët kishin lidhje me oborrin mbretëror. Gjatë kësaj kohe, Bekoni prodhoi trakte të panumërta me pseudonimin “Teodor Bazili”, me qëllim që të mos identifikohej nga autoritetet lokale. Për shkak se përpjekjet e autoriteteve shtetërore nën urdhrat e Henrit VIII nuk reshtnin për ta arrestuar, Bekoni u zhvendos në Anglinë Qendrore ku edhe u fsheh për plot katër vjet nëpër male pa botuar ndonjë vepër tjetër.
Mërgimi dhe kthimi në atdhe
Kur Eduardi VI, miku dhe mbrojtësi i Reformimit anglez, u vendos në fron në moshën 9-vjeçare, në vitin 1547, Bekoni u kthye nga mërgimi dhe shkoi në Londër, ku u emërua kapelan pranë oborrit mbretëror. Rreth po asaj kohe ai u bë rektori i famullisë prestigjioze të Shën Stefan Uolbrukut në Londër.
Megjithatë, me ardhjen në pushtet të Marisë I në vitin 1553, shumë ungjillorë, përfshirë këtu edhe Bekoni, u arrestuan. Më vonë e liruan, por për të mos rrezikuar më tepër, ai menjëherë u largua për në Strasburg, ku edhe iu bashkua një komuniteti ungjillorësh të tjerë anglezë në mërgim. Prej andej u zhvendos në Frankfurt, ku dha ndihmën e vet për hartimin e një liturgjie të re për bashkësinë e mërgimtarëve anglezë. Kur u kthye nga Evropa në Angli pas ardhjes në pushtet të Elizabetës I, Bekoni u emërua në një varg ofiqesh kishtare, më së shumti në Londër, deri në vitin 1567 kur edhe ndërroi jetë.
Perëndishmëri e përditshme
Një nga pikat themelore ku përqendrohej Bekoni në broshurat e tij ishte se si të krishterët ta arrinin perëndishmërinë dhe si ta integronin atë në jetën e tyre të përditshme. Së pari, Bekoni thoshte se Fjala e Perëndisë ishte e mjaftueshme për të gjithë të krishterët dhe se vetë ajo ishte katalizatori i shenjtërisë. Bekoni përfytyronte një perandori angleze ku “njerëzit mund të mësojnë që nga djepi… për ta njohur Perëndinë, për ta kuptuar fjalën e Tij, për ta nderuar Atë si duhet, si dhe për të ecur në shtigjet e Tij të shenjta” (New pollecye of warre).
Së dyti, Bekoni i udhëzonte të krishterët që ta shihnin jetën e tyre si një skenë të vazhdueshme adhurimi ku shfaqej perëndishmëria, madje edhe mëngjesin e një të hëne të rëndomtë. Për Bekonin, adhurimi nuk kufizohej vetëm në shërbesën e së dielës. Ai as nuk kufizohej në disa disiplina të caktuara frymërore, sikurse leximi i Biblës apo lutja. Përkundrazi, adhurimi ishte një aktivitet i vazhdueshëm që duhej ndërthurur me liturgjinë e jetës së përditshme: me vaktet e ushqimit, me vendin e punës, me mënyrën si kalohet koha e lirë, si dhe me kohën që kalojmë duke u çlodhur në shtrat.
Nuk ka punë “laike”
Bekoni botoi dy manualë lutjeje që përmbanin lutje model për aktivitetet e veçanta gjatë ditës normale të një individi. Një prej këtyre manualëve përmbante shembuj lutjesh për ata që ushtronin profesione të caktuara, ku përfshiheshin qeveritarët, klerikët, tregtarët, juristët, marinarët, ushtarët, nënat dhe fëmijët. Bekoni besonte se nuk ekzistonte një profesion më i rëndësishëm sesa të tjerët. Sipas tij, puna e këpucarit dhe rrobaqepësit ishte po aq e rëndësishme për mbretërinë e Perëndisë, sa edhe ajo e juristit dhe qeveritarit, sepse ishte Perëndia Ai që i thirri në profesionet e tyre.
Megjithëse ka të krishterë që i anashkalojnë disa profesione duke i quajtur si të parëndësishme dhe punën që nuk përfshihet në shërbesë e shohin si “laike”, vlerësimi i të gjitha llojeve të punës nga Bekoni si punë të Perëndisë dhe për Perëndinë është një ndreqje e nevojshme dhe mjaft nxitëse. Ne duhet ta përqafojmë thirrjen tonë dhe të bëhemi të vetëdijshëm për synimin përfundimtar të punës dhe profesionit tonë: perëndishmëria përmes profesionit e bekon shoqërinë, me qëllim që të gjithë “të të njohin Ty që je dhuruesi i gjithë gjërave të mira dhe kështu të përlëvdojnë emrin Tënd të shenjtë”.
© dritez.al 2024